Cumeyr wuxuu ka mid ahaa dadkii ka qayb galay dagaalkii
Badar, isagoo la safnaa gaalada. Nasiib wanaag kuma uusan dhiman, laakiin waxaa
lagu qafaashay wiilkiisa Wahab oo gacanta u galay Muslimiinta. Cumeyr wuxuu ka
cabsan jiray in ay Muslimiinta u qabtaan wiilkiisa dhibaatadii uu aabihiis u
geysan jiray Nebiga (scw) iyo asxaabtiisa, waayo wuxuu Cumeyr ka mid ahaa kuwii
sida aadka ah u cadaadin jiray Nebiga iyo asxaabtiisa.
Maalin maalmaha ka mid ah ayna tahay goor subax barqin ah
ayaa wuxuu Cumeyr aaday Kacbada si uu u soo dhawaafo Kacbada, isla mar
ahaantaana u barakeysto sanamyadeeda. Markii uu yimi kacbadii, wuxuu arkay
Safwaan Binu Umaya oo ag fadhiya dhagax (Xajarul-aswad).
Cumeyr ayaa salaamay
Safwaan isagoo ku yiri "Subax wanaagsan". Safwaan ayaa u jawaabay
Cumeyr isagoo leh "Subax wanaagsan Cumeyroow". Waxaa fur-furantay
sheeko, waxay isla soo qaadeen jabkii iyo dhibaatadii ka qabsaday dagaalkii
Badar.
Waxay tiriyeen dadkii la qafaashay oo ay qafaasheen Muslimiinta. Waxay
si murugo leh ay uga sheekeesteen dadkii gaalada ahaa ee ku dhintay dagaalka,
dabadeedna lagu guray ceelkii weynaa dhexdiisa. Safwaan ayaa hadalkii qaatay oo
yiri "Wallaahi kheyr kuwaa gadaashood ma ahaanin". Cumeyr ayaa u
celiyay "Haa oo waa runtaa".
Wax yar ayeey aamusnaayeen ka dibna
Cumeyr ayaa yiri "Haddayan jirin deyn laygu leeyahay oo aan cid iga gudda
aan jirin iyo caruur aan uga cabsanayo caydh iyo dayac-darro, waxaan aadi lahaa
Muxammed si aan u soo dilo". Wuxuu haddana si hoos ahaan u yiri
"heesashada ay heestaan wiilkayga ayaa sabab iiga dhigayso inaan saa
yeelo".
Safwaan ayaa hadalkii ka faa’iidaystay oo wuxuu Cumeyr ku yiri
"Cumeyroow waa tan koowaad’e deynta lagugu leeyahay annigaa dusha saartay
oo anaa kaa gudaya, tan labaad ee ah ciyaalka, aniga ayaa kuu kafaalo qaadaya
noloshooda oo waxay wax la wadaagayaan caruurtayda, waayoo maalka iyo hantida
aan haysto ayaa ku filan dhammaantood raashinka ay cuni lahaayeen".
Haddaba, Cumeyr ayaa hadalkii u riyaaqay oo wuxuu Safwaan ka
codsaday in hadalkani uu ahaado qarsoodi, Safwaana wuu ogolaaday. Cumeyr wuxuu
ka dhaqaaqay meeshii uu fadhiyay ee Kacbada, isagoo cadaawad iyo xiqdi aad u
weyn u haya Rasuulka (scw) iyo asxaabtiisa..
Cumeyr wuxuu u diyaar garoobay
sidii uu u fulin lahaa ballantii uu qaaday, isagoo diyaarsaday qalabkii iyo
gaadiidkii uu ku safri lahaa. Dhinaca kale wuxuu xirtay seeftiisii sunta
marsanayd.
Cumeyr wuxuu u safray magaalada Madiina isagoo doonaya inuu
soo dilo Rasuulka (scw), markii uu yimi magaaladii, wuxuu aaday dhinaca
Masjidka, halkaasoo uu joogay Rasuulka (scw).
Markii uu u soo dhowaaday meel u
dhow iridka Masjidka, ayaa waxaa arkay Cumar Binu Khadaab oo markaa la fadhiyay
qaar ka mid ah Asxaabta, iyagoo ka sheekaysanayay dagaalkii Badar iyo
wacdarihii ay ku dhigeen gaalada sida qafaalka ay qafaasheen qaar ka mid ah
gaalada, laynta ay laayeen iyo weliba sida uu Ilaah ugu manaystay gargaar aad u
weyn.
Cumar Binu khadaab ayaa wuxuu deymooday dhinaca Masjidka, isla markiina
wuxuu arkay Cumeyr Binu Wahab oo ka soo degaya ratigii uu fuulnaa, isagoo sita
qalabkii dagaalka. Cumar ayaa intuu soo booday yiri isagoo argagaxsan "
Eygan waa cadawgii Alle ee Cumeyr binu Wahab, wallaahi waxaan shar ahayn lama
iman".
Cumar wuxuu ku yiri raggii uu la fadhiyay "La socda marka uu u
galayo Rasuulka (scw) idinkoo ku hareeraysan, kana digtoonaada inuu dhakro ama
dilo Rasuulka (scw)".
Hase yeeshee Cumar wuxuu markiiba u galay Rasuulka (scw)
isagoo ku yiri "Rasuulkii Ilaahayow waxaa yimi Cadawgii Alle ee Cumeyr
Binu Wahab isagoo xidhan seeftiisii sumeysnayd, u maleyn maayana inuu u yimi
waxaan ahayn Shar". Rasuulka (scw) wuxuu yiri "ii soo geliya".
Haddaba, Cumar wuxuu soo aaday Cumeyr isagoo qabtay khamiiska uu qabay
kuleetigiisa, seeftana wuxuu kula xiray qoortiisa ka dibna wuxuu ula yimi
Rasuulka (scw).
Kolkii uu arkay Rasuulka (scw) waxa uu sameeyay Cumar wuxuu ku
yiri "Siidaa Cumaroow". Rasuulka wuxuu Cumeyr ku yiri "ii soo
dhawoow". Cumeyr wuxuu u soo dhowaaday Rasuulka (scw), isagoo ku yiri
"Subax wanaagsan".
Cumeyr Binu Wahab wuxuu u soo galay Rasuulka (scw), wuxuuna
ku yiri isagoo salaamaya Rasuulka "Subax wanaagsan". Rasuulka (scw)
wuxuu ugu jawaabay "Ilaah wuxuu nagu maamuusay salaan ka kheyr badan
salaantaada, waana salaanta ay isku salaamaan Ahlu-jannaha.
Cumeyr wuxuu yiri
" Wallaahi adigama kama fogid salaanteena. Intaa ka dib Rasuulku (scw)
wuxuu Cumeyr weydiiyay sababta uu u yimi, Cumeyrna wuxuu yiri " waxaan u
imi inaad ii soo deysaan wiilkayga oo aad igaga qafaalateen dagaalkii Badar.
Rasuulka (scw) wuxuu weydiiyay waxa ku xanbaaray inuu seefta wato, haddiiba uuba
saa u yimi..
Cumeyr wuxuu yiri "inkaar Allaha ku rido seefo oo dhan, waayo
maxay noo qabatay oo tartay dagaalkii Badar.
Haddaba, Rasuulka (scw) wuxuu u sheegay sababta uu u yimi
inay ahayd inuu dilo Rasuulka (scw), arrinkaasna waxaa loogu sheegay si waxyi
ahaan. Wuxuu Rasuulka (scw) Cumeyr ku yiri "Adiga iyo Safwaan ayaa waxaad
fariisateen meel u dhow dhagaxii ku ag yiillay Kacbada, dabadeedna waxaad isku
soo qaaddeen oo aad ka wada hadasheen dadkii gaalada ahaa ee lagu laayey
dagaalkii Badar.
Adigaa waxaad tidhi haddii ayan jiri lahayn deyn laygu
leeyahay oo aan jirin cid iga gudda, iyo ilmo aan uga cabsanayo ceydh iyo gaajo
inay u dhintaan, waxaan u kicitimi lahaa sidii aan u soo dili lahaa Muxammed
(Rasuulka scw).
Hase ahaatee Safwaan ayaa kaa xanbaaray deyntaada iyo
ciyaalkaaga si aad anniga ii disho, laakiin Ilaah ayaa iga kaa ilaaliyay".
Cumeyr afkuu kala qaaday oo waxaa ka soo haray fajac iyo yaab, dabadeedna
isagoo aan hadal kale odhan ayuu yiri "Waxaan qirayaa inaad tahay
Rasuulkii Ilaahay.
Cumeyr Waa Muslim:
Cumeyr wuxuu Rasuulka (scw) ku yiri: "Rasuulkii
Ilaahayow waxaan ahayn kuwii kugu beeniya waxyiga xagga samada lagaaga soo
dejiyay (waa qur’aanka), hase ahaatee arrinkan aad hadda ka warantay ee ahaa
wixii aan ku wada hadalnay anniga iyo Safwaan cid aan labadeyda ahayn ma ogeyn.
Wallaahi ayaan ku dhaartay waxaan yaqiinshay inuusan warkan kuu keyn axad aan
ka ahayn Ilaahay. Waxaa mahad iska leh Allihii i waafajiyay inaan kuu imaado,
si markaas aan u qaato Diinta Islaamka. Cumeyr wuxuu ku dhawaaqay shahaadada,
sidaasna ayuu ku islaamaay.
Muslimiintii oo ku farxay islaamiddii Cumeyr. Nebiga (scw)
wuxuu asxaabta amray inay Cumeyr baraan Diinta iyo barashada qur’aanka, isla
mar ahaantaana ay u sii daayaan wiilkiisa Wahab.
Muslimiintii si aad ah ayeey
ugu farxeen islaamidda uu soo islaamay Cumeyr, ilaa uu Cumar Binu Khaddaab (rc)
ka yiraahdo "Doofaar ayaan ka jeclaa kolkuu Cumeyr u galayay Rasuulka!,
laakiin maantase waxaan ka jeclahay qaar ka mid ah caruurtayda.
Wixii intaa ka
danbeeyay Cumeyr wuxuu baran jiray Diinta Islaamka, isagoo markaasna laabtiisa
ku buuxinaya iftiinka qur’aanka. Cumeyr waxay la ahayd maalmahaas uu baranayay
qur’aanka maalmihiisii ugu qaalisanaa intuu noolaa, taasoo hilmaansiisay
magaaladii Makka ee uu markii hore ka yimi iyo dadka ku noolba.
Dhinaca kale Safwaan wuxuu ahaa kii naftiisa ugu sheekeeya
yiddidiilooyin, aan waxna ka jirin, isagoo dadka ku oran jiray "ku
bishaareysta khabar weyn oo idin hilmaasiisa dhacdadii dagaalkii Badar. Hase
ahaatee markii ay ku dheeraatay Safwaan maqnaashaha Cumeyr, ayaa wuxuu bilaabay
welwel iyo walaac; isagoo weydiin jiray socotada ka soo gasha magaalada
Madiina. In kastoo oo uu saas ahaa, haddana ma uusan heli jirin wax jawaab ah
oo shaafisa.
Maalintii danbe ayaa waxaa magaaladii yimi nin, kaasoo sheegay
inuu Cumeyr islaamay. Safwaan, khabarkaas waxay ku noqotay mid lama filan waa’.
Waayo, Safwaan marnaba ma filanaynin in Cumeyr uu islaami doono, haba
islaamaan’e waxa dunida jooga oo dhan.
Cumeyr wuxuu isaga jiray barashada diintiisa iyo xifdinta
quraanka, ilaa uu uga yimi maalintii danbe Rasuulka (scw) isagoo ku yiri
"Rasuulkii Ilaahayoow waxaa tagtay muddo fara badan oo aan ahaa kii demiya
Nuurkii Alle, isla mar ahaantaan aad u dhiba oo u cadaadiya wixii sheegta
Islaamka (muslimiinta).
Sidaa darteed waxaan jeclaan lahaa inaad ii idinto
inaan aado magaaladii Makka, si aan Qureysh ugu yeedho Diinta Islaamka. Haddii
ay iga yeelaan waa sidii wanaagga badnayd, laakiinse haddii ay iga diidaan waan
dhibi oo cadaadin sidii aan markii horeba u cadaadin jiray Muslimiinta. Nebiga
(scw) wuu u fasaxay Cumeyr inuu qabto magaalladii Makka.
Cumeyr wuxuu u safray magaaladii Makka, wuxuu u tegay ninkii
saaxiibada ay ahaayeen ee ahaa Safwaan gurigiisa, wuxuuna ku yiri
"Safwaanow waxaad ka mid tahay madaxda qureysh, sidoo kale waxaad
caaqillada qureysh ee caqliga leh.
Haddaba, ma waxay kula tahay waxa aad ku
sugan tihiin ee ah cibaadada aad caabudaysaan dhagaxyada iyo gowraca aad u
gowracaysaan sanamyada in ay caqliga uu yeelayo in uu waxani diin yahay. Haddaba
anniga waxaan qirayaa In uu Illaah Alle yahay, Muxammadna yahay Rasuulkii Alle.
Wixii intaa ka danbeeyay Cumeyr wuxuu dadka ugu yeeri jiray Diinta Islaamka
ilaa ay gacantiisa ku soo islaameen khalqi aad u fara badan. Illaah ha weyneeyo
abaalmarinta Cumeyr, qabrigiisna Allaha nuuriyo Aamiin.
###
Qore: Ibraahim Saalax Aaden
Email: ibra88@hotmail.com
SomaliTalk | Odense | Denmark
Daabacaad: Isniin May 15, 2000
FG: Walaal ku soo biir Faafinta Diinta Islaamka
FAAFI.BLOGSPOT.COM
Facebook.com/faafidiinta
@WALAALAHA FAAFI
DIINTA ISLAAMKA
0 comments:
Post a Comment